ปลิงเข้าอวัยวะ ข้อมูลโรค พร้อมโปรแกรมตรวจอาการเบื้องต้น

ผู้ป่วยมักจะมีประวัติว่าสบายดีตลอดมา แล้วอยู่ดี ๆ ก็มีอาการเลือดออกตามอวัยวะต่าง ๆ เช่น ถ่ายเป็นเลือด ปัสสาวะเป็นเลือด เลือดออกทางช่องคลอด

มักจะได้ประวัติว่าเกิดขึ้นหลังจากลงแช่น้ำในหนองน้ำหรือลำธาร

แพทย์จะวินิจฉัยจากอาการบอกเล่า และการตรวจพบตัวปลิงในอวัยวะ

หากไม่แน่ใจ จะใช้เครื่องมือส่องตรวจดูภายในอวัยวะที่สงสัยว่ามีปลิงเข้า

แพทย์จะให้การดูแลรักษา ดังนี้

1. ถ้าพบตัวปลิงยังอยู่ในอวัยวะก็ให้คีบออก ถ้าพบรอยเลือดออกก็ให้ทำการห้ามเลือด เช่น ใช้ผ้าก๊อซหรือผ้าสะอาดอุดให้แน่น ถ้าไม่แน่ใจว่าตัวปลิงออกหรือยัง โดยเฉพาะปลิงที่เข้าท่อปัสสาวะหรืออวัยวะสืบพันธุ์ ให้สวนล้างด้วยน้ำเกลือที่มีความเข้มข้น เช่น ขนาด 15% หรือ 20%

2. ถ้าเลือดออกไม่หยุด อาจต้องให้เลือด

ถ้ามีเลือดออกทางช่องคลอด ถ่ายเป็นเลือด หรือปัสสาวะเป็นเลือด หรือสงสัยปลิงเข้าอวัยวะ ควรปรึกษาแพทย์

ถ้าจะลงไปในหนองน้ำหรือลำธาร ควรสวมเสื้อผ้าให้รัดกุม และควรใช้ยาทากันเเมลง (เช่น dimethyl phthalate) ทาตามตัว

ควรระมัดระวังในการดื่มน้ำหรือล้างหน้าตามหนองน้ำหรือลำธาร

ผู้ป่วยส่วนมากจะมีอาการไม่รุนแรง มักจะเสียเลือดไม่มาก และเลือดหยุดได้เอง แต่ก็เคยพบว่าปลิงอาจเข้าทวารหนักแล้วไชทะลุลำไส้ ทำให้เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบ (มีอาการปวดท้องรุนแรง) หรือปลิงที่เข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ อาจทำให้เป็นก้อนนิ่วในภายหลังได้ ดังนั้นหลังจากปลิงเข้าแล้วมีอาการที่ชวนสงสัยว่าจะมีภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ควรไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาล